Абай — халқымыздың ұлы тәрбиешісі
Ұлы Абай шығармаларының басты тақырыбының бірі- адам және оның тәрбиесі болған.Абай әр қазақтың баласының жан-жақты жетілгенін қалады.Ал жетілу үшін халыққа ең бірінші білім қажет еді. Сондықтан білімді насихаттап, білімді адамның болашағы – ел болашағы екенін түсіндіруге тырысты. Абайша атсақ : «Бізді отарлап отырған елдің тілін, білімін, тарихын өздерімен тең білгенде ғана отарлаудан құтыламыз» .Міне, бұл отарлау туралы Абай ойының тереңдігі еді. Ұлтымыздың кейбір перзенттері осы ойдың тереңіне бойлай алмай, өз тілін ұмытып, ұлттығын жоюдың алдында тұр.
Абай: «Мақсатым тіл ұстартып, өнер шашпақ,
Наданның көзін қойып, көңілін ашпақ.
Үлгі алсын деймін ойлы жас жігіттер,
Думан- сауық ойда жоқ әуел баста –ақ»,- деген өлең жолынан Абай аса дәріптеген істің бірі ол – жастардың ойлы болуы. Бүгінгі таңда жеңіл ән тыңдап, жеңіл әзіл-қалжыңға үйірсектеп, ойсыз сөйлейтін жастар көбейіп келеді.Оның себебі, орынсыз әзіл театрларының көбейуі, асабалардың аузына қарап, 4-5 сағатын тойда босқа өткізу, жастардың әлеументік желі арқылы уақытын бос жіберуі ел жанашырларын алаңдатып отыр.
Ұлы ойшылдың «Жігіттер ойын арзан, күлкі қымбат» деп аталатын өлеңінде де ер жігіт бойындағы сүреңсіз кемшіліктер айқын көрініс табады. Көкірегі ояу жас Абайдың осы өлеңін оқығанда өзіне тәлім алары сөзсіз.
Абай өлеңдерінде кейіпкер болған пара бергіш болыстар бүгін де арамызда бар.
«Өзіңе сен өзіңді алып шығар,
Еңбегің мен ақылың екі жақтап»,- дейді Абай. Бұл дегеніңіз — еңбекпен келген дәулеттің, бақтың, жетістіктің ғұмырының ұзақ екендігі.Ұлы тәрбиешінің « Базарға қарап тұрсам, әркім бар» деп басталатын өлеңі де тұнып тұрған тәрбие.Мұнда Абайдың айтпақ болғаны – адам көкірегіндегі сәуле. Айтпағым, Абай ойы әр қазақтың баласына жетсе, жеткізуші болса, нұр үстіне нұр болар еді.
145 жыл бойы Абай мұрасының өміршеңдігі осында екені даусыз.Абайдың өлеңдері де, қара сөздері де, поэмалары да тұнып тұрған тәрбие. Егер әр тәрбиеші Абайды оқыса, тәрбиеленушіге ұғындыра алса,жастарымыз өзгелерден озық болары сөзсіз. Дәл осылай ел президенті Қ.К.Тоқаев мырза да Абай мұрасының басы ашық мәселелерінің бірі – сөз мағынасы екендігін айтқан. Олай болса , халқымыздың ұлы ұстазы Абайды оқы, оқы. Оқы да таңырқа !
Алматы облысы .Талғар қаласы .
Сәкен Сейфуллин атындағы №2 мектеп мұғалімі
Қызайбекова Гульнара Иманмухаметқызы
